17 Οκτωβρίου: Η επικοινωνιακή δύναμη του συνδικαλισμού: συμπεράσματα από μια απεργία επισφαλώς εργαζόμενων πανεπιστημιακών (Γρηγόρης Ιωάννου)
Η εισήγηση αυτή εστιάζει στην κοινωνική/επικοινωνιακή πηγή της συνδικαλιστικής δύναμης, και επιχειρηματολογεί ότι, σε συνθήκες γενικευμένης συνδικαλιστικής αδυναμίας, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία η προνομιακό έδαφος το οποίο ένα συνδικάτο μπορεί να χρησιμοποιήσει για να ενισχύσει συνολικά τη θέση του. Δυο χρήσιμα εργαλεία για αυτό είναι μια διαφορετική και πιο διασταλτική προσέγγιση και χρήση του εργατικού δικαίου και μια προσαρμογή της στρατηγικής των κοινωνικών κινημάτων και των τακτικών εκστρατείας τους μέσα στην συνδικαλιστική δραστηριότητα. Η πιο ρητά νομιμοποιητική και ουσιαστική διάσταση του εργατικού δικαίου μπορεί να αντληθεί ως πόρος για να κερδηθεί στήριξη στους στόχους και σκοπούς του συνδικάτου αντί η νομοθεσία να αντιμετωπιστεί με την τυπική της έννοια ως απλώς υπόβαθρο και συγκείμενο. Ανάλογα και η προδιάθεση των κοινωνικών κινημάτων να αποδίδουν έμφαση στην επικοινωνιακή διάσταση στην προσπάθεια τους να κερδίσουν την κοινή γνώμη και να οικοδομήσουν κοινωνικές συμμαχίες μέσα από μια διασταλτική πλαισίωση των διακυβευμάτων, έτσι ώστε ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας να ταυτιστεί με τον συγκεκριμένο εργατικό αγώνα.
31 Οκτωβρίου: Νεολαιίστικος ριζοσπαστισμός: Ιδεολογικά ρεύματα και μορφές πολιτικής συμμετοχής (Άγγελος Κοντογιάννης-Μάνδρος)
Στόχος αυτής της εισήγησης είναι η εξέταση των κύριων ιδεολογικών ρευμάτων που διαπερνούν το φοιτητικό σώμα καθώς και των αλλαγών που έχουν επέλθει στα μέσα πολιτικοποίησης και τις μορφές πολιτικής συμμετοχής των φοιτητών κατά την περίοδο της κρίσης. Δεδομένης της κεντρικότητας της συγκεκριμένης κοινωνικής υποκατηγορίας ως προς την διαμόρφωση της πολιτικής κουλτούρας της νεολαίας συνολικά, υποστηρίζεται ότι οι συγκεκριμένοι αναλυτικοί άξονες προσφέρουν σημαντικά ερμηνευτικά εργαλεία τόσο σε ό,τι αφορά τη δυναμική της κρίσης εκπροσώπησης που ταλανίζει το πολιτικό σύστημα όσο και των τάσεων ριζοσπαστικοποίησης που αναδείχθηκαν την προηγούμενη περίοδο. Όσον αφορά τα δεδομένα η ανάλυσή στηρίζεται σε πανελλαδική έρευνα που διεξήχθη το Μάιο του 2019 με συνολικό δείγμα 1.100 φοιτητές. Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει, και αυτό στο οποίο επικεντρώνεται η εισήγηση, είναι ότι το φοιτητικό σώμα διατηρεί ένα σχετικά διακριτό ιδεολογικοπολιτικό προφίλ σε σχέση με το σύνολο του πληθυσμού αλλά με εμφανείς τάσεις ομαλοποίησης/ενσωμάτωσης. Ο πολιτικός ριζοσπαστισμός και το ενδιαφέρον για την πολιτική βαίνουν συρρικνωμένα ενώ καταγράφονται και σημαντικές μεταβολές στα μέσα και τις μορφές πολιτικής συμμετοχής.
7 Νοεμβρίου: Το βίωμα της Κατοχής και της Αντίστασης στη συγκρότηση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα (Σταυρούλα Πανίδου)
Πρόσφατες ιστορικές εργασίες έθεσαν σε αμφισβήτηση την ταύτιση της Αντίστασης με το Αντάρτικο, αλλάζοντας έτσι τον υπό μελέτη χώρο ‒ο ιστορικός φακός μετακινήθηκε από την ύπαιθρο στις πόλεις. Τι συμβαίνει όταν η μετατόπιση εστίασης αφορά και το θεωρούμενο ως διακύβευμα της Αντίστασης, το, εν πολλοίς, αταξικό «εθνικοαπελευθερωτικό» αιτούμενό της; Μελετώντας την Αντίσταση ως μια ταξική σύγκρουση, η εργατική τάξη προβάλει ως ένα αδιερεύνητο επιστητό: το πώς η βιωμένη εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης (πολιτικοοικονομικό περιβάλλον, οργανωτικές δομές, αιτήματα, κινητοποιήσεις, το άοπλο και το ένοπλο, το ζήτημα της κινηματικής βίας) (επανα-)συγκρότησε την τάξη, δηλαδή η αναζήτηση της διαδικασίας ποιητικής της από τάξης καθεαυτής σε τάξη για τον εαυτό της. Η εξέταση, ταυτόχρονα, της Αντίστασης ως κινηματικής διεκδίκησης μιας ηθικής οικονομίας, βασισμένης στην ηθική αντίληψη/συνείδηση της κοινωνίας που αναβιώνει ιδιαιτέρως σε στιγμές που το κοινωνικό σώμα βρίσκεται σε κατάσταση κινδύνου, μας οδηγεί στη διερεύνηση της εμβέλειας του εργατικού στο σύνολο του αντιστασιακού κινήματος, της εργατικής τάξης ως οργανωτικής πρωτοπορίας ευρέων κοινωνικών στρωμάτων, θέτοντας έτσι το ζήτημα της πολιτικής υπό την έννοια της δυναμικής ενός κινήματος που εκβάλει πέρα των χρονικών ορίων της Κατοχής.
21 Νοεμβρίου:
Workshop‒Κοινωνική διαμαρτυρία και πολιτική στον ελληνικό Μεσοπόλεμο
Παλαιοί Πολεμιστές και εργατικό κίνημα: μια ιστοριογραφική αποτίμηση (Σπυριδούλα Πλακιά)
Αντικείμενο της παρούσας εισήγησης αποτελεί η σκιαγράφηση της ιστορίας του κινήματος των Παλαιών Πολεμιστών. Πρόκειται για μια οργάνωση που συγκροτήθηκε από έφεδρους στρατιώτες που πολέμησαν από το 1912 μέχρι το 1922. Με την επιστροφή τους στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να διεκδικήσουν μια σειρά από αιτήματα που αφορούσαν την οικονομική τους αποκατάσταση μέσω παροχής χρηματικών αποζημιώσεων και γης έως και αιτήματα πολιτικά και αντιπολεμικά όπως τον τερματισμό των πολέμων. Η ιστορία της οργάνωσής τους συνδέεται με την ιστορία του εργατικού και αγροτικού κινήματος της εποχής όπως επίσης και με εκείνη του Σ.Ε.Κ.Ε.. Στην παρουσίαση αυτή θα τονιστεί η συμμετοχή τους στις δράσεις του εργατικού κινήματος την περίοδο του πρώιμου μεσοπολέμου. Θα γίνει μια προσπάθεια διερεύνησης του ρόλου τους σε αυτό μέχρι και την ύφεση της κινηματικής τους δράσης με την επιβολή της παγκαλικής Δικτατορίας τον Ιούνιο του 1925.
Η κατασταλτική παρόρμηση: κρατική πολιτική και κινηματική διεκδίκηση στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου (Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης)
Σε αντίθεση με τον μεθοδολογικό και φαινομενολογικό ατομισμό που αναζητούν την αιτιότητα στο άτομο και τη συνείδησή του, και τον ακραίο δομισμό που επικαλείται νομοτελειακές, συστημικές προδιαθέσεις και νόμους κίνησης (συχνά με ανθρωπομορφική μορφή), η σχεσιακή ανάλυση αναζητά την επεξήγηση στη σφαίρα της διάδρασης και της αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε κοινωνικά υποκείμενα και το περιβάλλον (κοινωνικό, πολιτικό και συμβολικό). Η παρούσα εισήγηση χρησιμοποιεί μια τέτοια σχεσιακή προσέγγιση για τη διερεύνηση του παρακάτω ερωτήματος: Δεδομένου ότι το ελληνικό εργατικό κίνημα υπήρξε οργανωτικά αδύναμο καθ’ όλη τη διάρκεια της μεσοπολεμικής περιόδου, γιατί το κράτος υπήρξε τόσο εμμονικά προσηλωμένο στην υπόθεση της καταστολής του; Προηγείται σύντομη περιγραφή του θεσμικού περιβάλλοντος (αυτό που στη Συγκρουσιακή Πολιτική αποκαλείται «δομή των πολιτικών ευκαιριών» ‒στις περιστάσεις, «απειλών»), και στη συνέχεια καταγράφονται και αιτιολογούνται η πορεία και η δυναμική της κρατικής καταστολής υπό το φως χαρακτηριστικών του εργατικού κινήματος. Επιχειρείται, τέλος, η ποσοτική μέτρηση ‒και εκ του σύνεγγυς ερμηνεία της λογικής‒ της φυσικής βίας που ασκήθηκε. Καταδεικνύονται έτσι τόσο οι σχεσιακές πηγές των κατασταλτικών εμμονών του μεσοπολεμικού κράτους όσο και η επίδραση που η κατασταλτικότητα αυτή είχε στην πολιτική και οργανωτική ιδιοσυστασία του διεκδικητικού κινήματος (περισσότερα…).
28 Νοεμβρίου: Ανάλυση κοινωνικών δικτύων: μια συμβολή στη θεωρία των κομμάτων (Κωνσταντίνος Τσίκας)
Παρά την αναμφίβολη πρόοδο, η τρέχουσα βιβλιογραφία συνεχίζει να αποδίδει λιγότερη προσοχή στην οργάνωση των πολιτικών κομμάτων και στη διαδικασία θεσμοποίησής τους, πτυχή ιδιαίτερα κρίσιμη για μια εμβριθή ανάλυση της πολιτικής στρατηγικής και της εξέλιξής τους. Στο φόντο αυτής της πραγματικότητας, και καθοδόν προς μια απόπειρα χαρτογράφησης και ανάλυσης των μεταβολών στο ισοζύγιο εσωτερικής κατανομής ισχύος στα κόμματα, έχοντας ως παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ, θα αξιοποιηθεί η τεχνική «Ανάλυση Κοινωνικών Δικτύων – Social Network Analysis». Για την επιλογή της συγκεκριμένης μεθόδου, βασικό γνώμονα αποτελεί αφενός η φύση του αντικειμένου, δηλαδή η δικτυακή προσέγγιση του εσωκομματικού περιβάλλοντος, και αφετέρου η εστίαση του ενδιαφέροντος στην ανάλυση της δομής, των σχέσεων και της φύσης του δικτύου που αποτελούν ρυθμιστικούς παράγοντες για την πορεία ανάπτυξης των κομμάτων και των πολιτικών τους επιλογών. Επιπλέον, με την Ανάλυση Κοινωνικών Δικτύων παρέχεται η δυνατότητα συγκέντρωσης και ανάλυσης δεδομένων σε μικρο-επίπεδο, τα οποία με τη σειρά τους επιτρέπουν να γίνουν κατανοητές τάσεις, δομές και ιδιότητες σε μέσο- και μακρο-επίπεδο. Συνεπώς, δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη μελέτη επαγωγικών ως προς την λειτουργία των κομμάτων εννοιών, όπως είναι η στρατηγική, ο δημόσιος λόγος και το πολικό πρόγραμμα.
Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου, 19.00
Παρουσίαση του βιβλίου Όψεις της Ελληνικής Κρίσης. Συγκρουσιακός Κύκλος και Θεσμικές Εκβάσεις, Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα, 2018.
Την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 19:00, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Αμφιθέατρο Σάκη Καράγιωργα ΙΙ, 2ος όροφος), το Εργαστήριο Συγκρουσιακής Πολιτικής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο και οι εκδόσεις Gutenberg παρουσίασαν τον συλλογικό τόμο Όψεις της Ελληνικής Κρίσης. Συγκρουσιακός Κύκλος και Θεσμικές Εκβάσεις. Το βιβλίο αυτό που επιμελήθηκαν ο Νίκος Σερντεδάκις και ο Σταύρος Τομπάζος αποτελεί προϊόν μιας μακρόχρονης ερευνητικής προσπάθειας. Οι συγγραφείς του τόμου αξιοποιούν τα δεδομένα που προέκυψαν από την λεπτομερή καταγραφή των γεγονότων διαμαρτυρίας της περιόδου 2009-2014 για να ερμηνεύσουν την κορύφωση και την ύφεση της συλλογικής δράσης στη μνημονιακή Ελλάδα και τη σταδιακή μετατόπιση των προσδοκιών, για την άρση των συνθηκών και των αποτελεσμάτων της κρίσης, από το κινηματικό στο θεσμικό περιβάλλον. Τα γεγονότα διαμαρτυρίας κατεγράφησαν από την αποδελτίωση των καθημερινών φύλλων των εφημερίδων Ελευθεροτυπία και Η Αυγή από φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και η βάση των δεδομένων που προέκυψε είναι μέχρι στιγμής η πληρέστερη που διαθέτουμε ως προς το εύρος των διερευνώμενων μεταβλητών και των πληροφοριών που αντλούνται από τα ημερήσια δημοσιεύματα των εφημερίδων.
Στο πρώτο μέρος του τόμου συμπεριλαμβάνονται κείμενα που ανασυγκροτούν την οικονομική συγκυρία της περιόδου της δημοσιο-οικονομικής κρίσης και τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν στο κρίσιμο πεδίο των εργασιακών σχέσεων ενώ ακολουθούν κείμενα με ειδικότερη εστίαση στο ελληνικό κομματικό σύστημα και τους μετασχηματισμούς του, στη συνάφεια της έντασης της συλλογικής δράσης και της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Το πρώτο μέρος του τόμου κλείνουν δύο κείμενα που πραγματεύονται τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης, τα κινήματα διαμαρτυρίας κατά του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, από τους Ισπανούς Indignados έως το κίνημα του Occupy Wall Street στη Νέα Υόρκη και τις κινηματικές διεργασίες στη Λατινική Αμερική στη συνάφεια τους προς τις εκλογικές εκβάσεις, στις χώρες αυτές.
Τα κείμενα του δεύτερου μέρους εστιάζονται στα εμπειρικά ευρήματα που προέκυψαν από την έρευνα των γεγονότων διαμαρτυρίας στην Ελλάδα. Αρχικά παρουσιάζονται τα συνολικά δεδομένα της κύμανσης της συλλογικής δράσης από το 2009 έως το 2014 και αναλύεται σε βάθος η δυναμική της, η οποία φαίνεται να κορυφώνεται στις πλατείες των αγανακτισμένων. Οι πλατείες των αγανακτισμένων συγκροτούν ένα ειδικότερο αντικείμενο αναστοχασμού, τόσο όσον αφορά στις διαιρέσεις των κινητοποιούμενων σε τούτο το κομβικό γεγονός, όσο και ως προς τις μορφές της δράσης που εκκινούν από τις πλατείες για να διαχυθούν στην ελληνική κοινωνία κατά τα επόμενα χρόνια. Έπονται μελέτες εστιασμένες στη συλλογική δράση επιμέρους κοινωνικών τάξεων και ομάδων, με έμφαση στην εργατική διαμαρτυρία, τη συλλογική δράση των δημοσίων υπαλλήλων και τις επαναλαμβανόμενες κάθε χρόνο αγροτικές κινητοποιήσεις. Ακολουθούν κείμενα σχετικά με τα κινήματα της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης (Κερατέα - Χαλκιδική), την κοινωνική και την αλληλέγγυα οικονομία και τέλος μια μελέτη για την ενδυνάμωση της ακροδεξιάς στην Ελλάδα στο περιβάλλον της ανάπτυξης των αντιρατσιστικών και των αντιφασιστικών δράσεων κατά την περίοδο της κρίσης.
Οι συγγραφείς που καταθέτουν τα κείμενα τους στον εν λόγω συλλογικό τόμο είναι οι: Μάρκος Βογιατζόγλου, Χρίστος Ηλιόπουλος, Ιωσηφίνα Ιακωβίδου, Κάρολος Καβουλάκος, Κώστας Κανελλόπουλος, Χριστίνα Καρακιουλάφη, Χαρά Κούκη, Λουκία Κοτρωνάκη, Μυρσίνη Κουφίδη, Κώστας Κωστόπουλος, Ιωσήφ Μποτετζάγιας, Ευάγγελος Νικολαΐδης, Λεωνίδας Οικονομάκης, Δημήτρης Παπανικολόπουλος, Βασίλης Ρόγγας, Νίκος Σερντεδάκις, Σεραφείμ Σεφεριάδης, Νίκος Σούζας, Σταύρος Τομπάζος, Τάσος Χοβαρδάς και Μιχάλης Ψημίτης.
Τον συλλογικό τόμο θα παρουσιάσουν, η Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης Μάρω Παντελίδου Μαλούτα (Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνιολογίας Νίκος Σερντεδάκις (Πανεπιστήμιο Κρήτης), ο Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Σεραφείμ Σεφεριάδης (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πολιτικής Φιλοσοφίας Σταύρος Τομπάζος (Πανεπιστήμιο Κύπρου). Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος στην Εφημερίδα των Συντακτών Ντίνα Δασκαλοπούλου.
12 Δεκεμβρίου
Συγκρουσιακή Πολιτική και σύγχρονες κοινωνικές επιστήμες ‒με αφορμή την 3η έκδοση του Social Movements and Introduction, Oxford: Wiley-Blackwell, April 2020 - D. DellaPorta, M. Diani, Σ. Ι. Σεφεριάδης
Αίθουσα Τελετών, 8.00
Η Συγκρουσιακή Πολιτική, πεδίο εστιασμένο στη μελέτη των συλλογικών δράσεων και των κοινωνικών κινημάτων, αποτελεί συστατικό κλάδο της σύγχρονης πολιτικής κοινωνιολογίας. Η διερεύνηση των μηχανισμών μέσα από τους οποίους οι κοινωνίες δι-ιστορικά αντιστέκονται στην κυριαρχία, μας εξοπλίζει με έννοιες και θεωρητικά εργαλεία για να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε την πραγματικότητα, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για να τεθούν τα κρίσιμα ερωτήματα της εποχής. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο βαθιάς, πολυεπίπεδης κρίσης κατά την οποία οι ανισότητες γιγαντώνονται, τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα συρρικνώνονται, και το μέλλον δείχνει παγιδευμένο στο πλαίσιο μιας αδιέξοδης κανονικότητας, η συστηματική μελέτη της ενεργοποίησης του Δήμου (την ώρα αυτή βρίσκονται σε εξέλιξη 20 σχεδόν εξεγερσιακοί συγκρουσιακοί κύκλοι ανά την υφήλιο) αποτελεί όχι μόνο ενδιαφέρον αντικείμενο έρευνας, αλλά και μείζον καθήκον της ενσυνείδητης κοινωνικής επιστήμης. Πώς το αίτημα της δημοκρατικής εμβάθυνσης μπορεί να ευοδωθεί μέσα από συλλογικές δράσεις και κοινωνικά κινήματα; Ποιοι παράγοντες επιδρούν προωθητικά και ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν; Πώς αντιστεκόμαστε στην ανιστορική και γνωστικά αναχρονιστική τάση εξίσωσης των μετασχηματιστικών συλλογικών δράσεων με «παραβατικά φαινόμενα»; Τι μας διδάσκει η ιστορική εμπειρία, τόσο η πρόσφατη όσο και η απώτερη; Πρόκειται για ενδεικτικές και μόνο θεματικές που θα τέθηκαν στην εκδήλωση «Συγκρουσιακή Πολιτική και σύγχρονες κοινωνικές επιστήμες» που διοργανώνει το ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΓΚΡΟΥΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου στο ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, Αίθουσα Τελετών, ώρα έναρξης: 8.15 μμ.
Η εκδήλωση έγινε με αφορμή την 3η έκδοση του κλασικού εγχειριδίου Κοινωνικά κινήματα: μια εισαγωγή των Donatella DellaPorta και Mario Diani (Wiley-Blackwell, Απρίλιος 2020). Συμμετείχαν οι συγγραφείς και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Διευθυντής του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής, Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης (http://seferiadescv.blogspot.com/).
Η καθηγήτρια Donatella DellaPorta, πρύτανις της Scuola Normale Superiore (Φλωρεντία), είναι Διευθύντρια του Ινστιτούτου COSMOS (Centre on Social Movement Studies) και Πρόεδρος του διδακτορικού προγράμματος στην Πολιτική Επιστήμη και την Κοινωνιολογία. Πρόκειται για παγκόσμιας εμβέλειας ερευνήτρια, συγγραφέα 85 βιβλίων, 130 επιστημονικών άρθρων και 127 κειμένων σε συλλογικούς τόμους. Η καθηγήτρια DellaPorta είναι επίσης παλαιά συνεργάτιδα και φίλη του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής (ΕΣΠ). Στις πρόσφατες συνέργειες με το Ινστιτούτο COSMOS εντάσσεται και η συμμετοχή του στο ερευνητικό πρόγραμμα EPOCA που εκπόνησε το ΕΣΠ επιλέχθηκε για χρηματοδότηση από το ΕΛΙΔΕΚ.
Ο καθηγητής Mario Diani, Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Trento, είναι συγγραφέας δεκάδων βιβλίων και επιστημονικών άρθρων, και συγκαταλέγεται στους συνιδρυτές του πεδίου της Συγκρουσιακής Πολιτικής. Τακτικός επισκέπτης του Παντείου με ετήσιες διδασκαλίες στο ΠΜΣ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας (στο πλαίσιο του σεμιναρίου «Συγκρουσιακή Πολιτική, Συλλογική Δράση, Κοινωνικά Κινήματα» ‒https://openeclass.panteion.gr/courses/TMB235/), έχει επίσης συν-επιβλέψει την εργασία μεγάλου αριθμού μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων του τμήματος.
Οι DellaPorta και Diani έχουν από κοινού επιμεληθεί το Oxford Handbook of Social Movements (Oxford University Press, 2015).
9 Ιανουαρίου: Χώρος, κοινωνικές τάξεις και πολιτική (Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης)
Το ότι ο χώρος αποτυπώνει κυριαρχία αλλά και αποτελεί κρίσιμο αντικείμενο διεκδίκησης αποτελεί πλέον στις μέρες μας κοινό τόπο. Όχι σπάνια, όμως, οι θεματικές των συναφών συζητήσεων, οι γνωστικές τους επιδιώξεις και τα επίδικα συγχέονται με τρόπο που απειλεί να τις καταστήσει κοινότοπες και κατά τούτο παραπλανητικές. Επιδιώκοντας μια στοιχειώδη οργάνωση των βασικών ερευνητικών ερωτημάτων από τη σκοπιά της πραξιακά προσανατολισμένης πολιτικής κοινωνιολογίας, η εισήγηση αυτή καταπιάνεται με τρεις όψεις του προβλήματος: (α) το χαρακτήρα της παλαιάς αντιπαράθεσης «χωρικό» ή «ταξικό» κίνημα;· (β) τους τρόπους με τους οποίους ο «χώρος» ενέχεται (αλλά και διεκδικείται) στις μετασχηματιστικές συλλογικές δράσεις και, σε αντίθεση με τη συνήθη αντινομική οπτική, μπορεί να αποτελέσει πόρο για την ανάπτυξη ‒ακριβώς‒ «ταξικών» μετασχηματιστικών κινημάτων· και (γ) το πώς ο μηχανισμός της πολιτικής διαμεσολάβησης ‒κομβική πλην συστηματικά παραμελημένη διάσταση της κάθε συλλογικής δράσης‒ λειτουργεί καταλυτικά ενθυλακώνοντας και σηματοδοτώντας το κινηματικό φαινόμενο συμπεριλαμβανομένων και των διεκδικητικών ρεπερτορίων.
Αγώνας της ΕΡΤ: Νίκη ή Ήττα; Οι κινηματικές εκβάσεις ως θεωρητικό πρόβλημα (Χρήστος Αβραμίδης)
Πολλές εργασίες έχουν αφιερωθεί στη μελέτη του «μετά» των κοινωνικών κινημάτων, έχοντας στην πλειοψηφία τους αναδείξει τη δυσκολία της σαφούς ιχνηλάτησης των αποτυπωμάτων που αυτά αφήνουν. Έτσι, είναι κοινός τόπος πως η έρευνα πάνω στις εκβάσεις (outcomes) των κοινωνικών κινημάτων παραμένει λιγότερο ανεπτυγμένη σε σχέση με άλλα ερευνητικά ερωτήματα όπως, για παράδειγμα, οι όροι και λόγοι ανάδυσης των κινημάτων. Στην συγκεκριμένη παρουσίαση αναδεικνύονται οι τυπολογίες που υπάρχουν στην σχετική βιβλιογραφία αναφορικά. με τις εκβάσεις των κοινωνικών κινημάτων και συγκεκριμένα αυτές που αφορούν το πολιτικό επίπεδο. Εν συνεχεία, υπό το φως του παραπάνω θεωρητικού πλαισίου εξετάζεται η περίπτωση της «Ελεύθερης ΕΡΤ» αξιοποιώντας πρωτογενές υλικό, εκπομπές, ανακοινώσεις και συνεντεύξεις με τους κοινωνικούς δρώντες.
